Werk en kinderen combineren

Je hebt een baan of je volgt een opleiding. Nu je kinderen krijgt of hebt, moet je werk en gezin combineren. Misschien wil je ouderschapsverlof opnemen. Of minder gaan werken. Wat betekent dat voor je inkomen? En wat doe je met dat schuldgevoel dat werkende ouders kunnen hebben?

Parttime, fulltime of niet werken

Voordat er kinderen komen, werken de meeste ouders fulltime. Soms besluiten ouders minder te gaan werken als ze kinderen krijgen. Sommige mensen stoppen ze zelfs met werken. Andere ouders blijven fulltime werken. Het ligt er maar aan wat bij jou, jullie situatie en jullie inkomen past.

Met een parttime baan blijf je verdienen, gebruik je je kwaliteiten en je eventuele opleiding. Ook zorgt werk vaak voor sociale contacten. Je kind hoeft dan niet iedere dag naar de opvang. Je gaat wel minder verdienen en daardoor word je soms financieel afhankelijk van je partner.

In veel landen is het normaal dat beide ouders fulltime werken; in ons land gebeurt dat niet altijd. Maar misschien kan jouw baan alleen fulltime gedaan worden. Of wil je financieel onafhankelijk zijn. Of vind je je werk gewoon erg leuk en uitdagend. Misschien is het voor je carrière belangrijk dat je fulltime werkt.

Sommige ouders besluiten te stoppen met werken. Ze willen er altijd of vaker zijn voor hun kind(eren). Dan hoeven ze niet te stressen om bijvoorbeeld op tijd op de crèche te zijn of als een kind ziek is en maken ze veel van hun kinderen mee. Bij sommige mensen gaat het na een tijdje thuis toch weer kriebelen; als ze hun wereld te klein vinden worden. Zorg als thuisouder dat je ook ruimte hebt voor je eigen bezigheden. Bedenk dat de kinderen als ze ouder worden, minder thuis zijn en jou minder nodig hebben.

Gevolgen van minder werken voor je inkomen

Denk jij (of je partner) erover om minder of juist meer te gaan werken? De WerkZorgBerekenenaar op Nibud.nl laat in zeven stappen zien hoe je er nu financieel voor staat en wat een andere werk-zorgverdeling betekent voor jullie financiële situatie. Zo kun je een bewuste keuze maken.

Als ouder een opleiding volgen

Om je kansen op een (betere) baan groter te maken, wil je misschien een opleiding volgen. Soms is het lastig de zorg voor je kind te combineren met je studie. Maar veel scholen bieden een aangepast programma, zoals een deeltijdstudie of een avondstudie. Op Studerendemoeders.nl vind je veel informatie en tips over studeren als je kinderen hebt.

Je kunt studiefinanciering aanvragen voor een opleiding aan het mbo, hbo of de universiteit tot en met de maand dat je 30 wordt. Volg je een andere opleiding of ben je 30 jaar of ouder, dan krijg je misschien wel collegegeldkrediet. Kijk op DUO.nl om te zien hoe studiefinanciering voor jouw situatie in elkaar zit.

Heb je een uitkering en wil je gaan studeren? Bespreek dit met het UWV, zodat het geen of weinig gevolgen heeft voor je uitkering.

Verlof voor ouders

Iedere zwangere heeft recht op in totaal 16 weken zwangerschaps- en bevallingsverlof. Als partner krijg je na de bevalling vijf dagen geboorteverlof voor partners.

Geef je borstvoeding? Dan heb je recht om de eerste 9 maanden onder werktijd te kolven.

Er zijn meer vormen van verlof voor ouders. Voor als je bijvoorbeeld extra tijd nodig hebt voor de zorg voor je kind, of als je kind plotseling ziek is:

• Ouderschapsverlof

Zorg je voor een kind jonger dan 8 jaar en wil je deze zorg met je werk combineren? Dan kun je ouderschapsverlof opnemen. Je regelt dit met je werkgever.

• Calamiteitenverlof

Calamiteitenverlof is verlof dat je opneemt als je te maken krijgt met een ernstig probleem. Bijvoorbeeld wanneer je kind plotseling ziek is en je hem of haar moet verzorgen of als je met je kind naar de huisarts of het ziekenhuis moet.

• Zorgverlof

Zorgverlof neem je op als je kind, partner of ouder ziek is en je de zorg op je neemt. Kortdurend verlof neem je bijvoorbeeld op als je kind in het ziekenhuis wordt opgenomen. Langdurig verlof kun je alleen opnemen als het gaat om een ernstige, levensbedreigende ziekte.

Werkende ouders en schuldgevoel

Veel werkende ouders voelen zich wel eens schuldig. Omdat je het gevoel hebt dat je je kind niet genoeg aandacht kan geven. Of omdat je activiteiten op school moet missen. Of omdat je te veel mist van je kind. Veel ouders willen alles goed doen en er voor iedereen zijn. Dat gaat nu eenmaal niet.

Vooral werkende moeders voelen zich wel eens schuldig. Als je eigen moeder in je kindertijd vaker thuis was, voel je misschien dat je er zelf ook meer moet zijn voor je kind. Mannen hebben vaak minder last hebben van dat schuldgevoel: hun vaders werkten meestal fulltime.

Het moeilijkst is misschien wel om afscheid te nemen van je baby of peuter bij de kinderopvang. Vooral als je kind huilt als je weggaat. Maar als je even later belt, hoor je eigenlijk altijd dat je kind fijn aan het spelen is. Als je kind eenmaal naar school gaat, wordt het schuldgevoel vaak al minder. Je kind móet immers naar school, dus is het normaal dat hij of zij langer bij je weg is.

Kinderen ontwikkelen zich bij de opvang 

Als je als ouders werkt, geef je je kind de mogelijkheid om zich ook in andere situaties dan thuis te ontwikkelen. De medewerkers van de kinderopvang werken bewust aan de ontwikkeling van kinderen. Kinderen spelen met leeftijdgenoten, krijgen sport en activiteiten aangeboden en doen nieuwe ervaringen op. Ook met een oppas doen kinderen vaak weer andere dingen dan met de ouders. Het biedt je kind de kans om een band op te bouwen met anderen en nieuwe ervaringen op te doen.

Kinderen van werkende ouders

Uit sommige onderzoeken blijkt dat kinderen van werkende ouders gelukkiger zijn. Je kind hóeft ook niet de hele tijd aandacht. Zorg dat je weet hoe het met je kind gaat en wees er als het nodig is. Dat hoeft niet altijd meteen. Zo leren kinderen ook dingen zelf op te lossen en zelfstandig te worden.

Werkende ouders doen zelf ervaringen op waar ze thuis over praten. Dat is ook leerzaam en leuk voor kinderen. Het belangrijkste is dat ouders dingen doen die ze leuk vinden. Kinderen worden vooral gelukkig van gelukkige ouders. Als jij je telkens schuldig voelt, geeft dat juist stress. Daar krijgt je kind ook last van.

Tips voor werkende ouders

• Accepteer dat je niet alles (goed) kunt doen. Je huis hoeft niet altijd schoon te zijn. Jullie hoeven er niet altijd tiptop uit te zien. Misschien kun je bepaalde verplichtingen waar je tegenop ziet, afzeggen.
• Doe vooral dingen die je leuk vindt, thuis en op je werk. Durf ook eens ‘nee’ te zeggen.
• Doe geen dingen half. Je bent of bij je kind of je werkt. Verdeel die tijd duidelijk. Geef je (jonge) kind bijvoorbeeld aan dat je drie kwartier met hem of haar speelt en dat je daarna iets voor jezelf gaat doen. Dan weet je kind dat hij of zij ook zelf plezier kan maken.
• Als je een partner hebt, maak dan een goede onderlinge taakverdeling. Maak ook tijd voor jezelf. Je moet tenslotte ook weer eens opladen.
• Leg ’s avonds al kleding en tassen voor mee naar werk, opvang of school klaar. Zonder stress in de ochtend begin je meer ontspannen aan de werkdag. En werkt je kind waarschijnlijk ook beter mee.
• Misschien kun je af en toe thuis werken. Dat scheelt reistijd. Die kun je gebruiken om je kind vroeger op te halen of bijvoorbeeld nog even te sporten.
• Bedenk niet hoe het hoort, of wat anderen vinden. Ga uit van wat jij wilt en wat bij jou (en je eventuele partner en je kind) past.
• Op Voorwerkendeouders.nl vind je informatie en tips, die je kunnen helpen bij de combinatie werk en zorg voor je gezin.

Door alle taken die je als ouder hebt, kun je je wel eens gestrest voelen. In dit filmpje geeft Fiona tips hoe je stress vermindert en ervoor zorgt dat je kind geen last heeft van jouw stress: